بخش سازه‌بازی خانه دانش بنیاد ثبوتی درهفته نخست از فصل چهارم مجموعه مسابقه‌های سازه‌بازی، ساعت 3 عصر روز پنجشنبه 22 خرداد‌ماه 1404 میزبان بچه‌ها و ایده‌های نابشان برای ساخت چرخ‌وفلک بود.
مسابقه نخست فصل چهارم با راهی آب زده از باران خرداد تازه گرم شده و استقبال بچه‌ها و لذت شنیدن «دوستامم دعوت کردم سازه‌بازی» شروع شد. اشتیاق و هیجان چهره‌های آشنای قدیمی که دوستانشان را هم همراه خود کرده بودند و فریادهای شاد و از سر ذوق دیدار اتفاقی دوستانی که تعطیلی مدرسه‌ها دلتنگشان کرده بود، رخوت بعدازظهر کش‌آمده خرداد را با خود برد که نتیجه بگیریم «چقدر خوبه که سازه‌بازی هست»!
چرخ‌وفلک و هیجان دیدن دنیایی تازه، از ملموس‌ترین خاطره کودکی‌هاست و لذت و قدرت بازی، کار بچه‌ها را در کشیدن طرحشان آسان‌تر کرده بود. طرح‌ها به سرعت و با پیچیدگی رسم شدند و مشورت و گفتگوهای گروه‌ها حاکی از تخمین و برنامه‌ریزی برای ساخت است. رفت‌وآمدها بیشتر شده و هیجان شکل‌گرفتن طرح‌ها بچه‌ها را در دنیای خودشان غرق کرده بود، پایه‌ها با دقت و مهارت ساخته شدند، بعضی گروه‌ها با تقسیم کار و هماهنگی چشمگیری کارشان را پیش می‌برند؛ این وسط بالاخره طاقت مادر و پدرها طاق شد و به اشتیاقشان برای سازه‌بازی و سختی نشستن کنار زمین و بازی نکردن اعتراف کردند و قول گرفتند برای سازه‌بازی خانوادگی!
باز هم بگوییم سازه‌بازی شگفت‌انگیز است، به‌مرور دیگر کمتر شاهد تلمبار شدن بی‌حساب و کتاب چوب‌ها در زمین هر گروه هستیم، کم‌کم بچه‌ها با کشیدن نقشه، حساب‌شده و دقیق چوب‌ها را جابه‌جا می‌کنند و بحث بر سر اندازه و تعداد چوب‌ها در گفتگوهایشان مهم شده است. در واقع همه این‌ها پیامدی از این نکته است که یادگیری با بازی باعث موفقیت تحصیلی و رشد همه‌جانبه شده و تأثیرات مثبت پایداری در طول زندگی دارد. راستی دیروز روز جهانی بازی بود «بازی را انتخاب کنید – هر روز».
کم‌کم بخش چالش‌برانگیز ساخت شروع شد، به قول بچه‌ها: «سیستمی که باید بچرخه». تلاش و کشمکش بچه‌ها، همه را به هیجان آورده بود، گاهی هم ناامید می‌شدند «اصلا میشه بقیشو تاب بسازم!» ولی کوتاه نیامدند و تلاششان نتیجه داد و فریادِ شادِ «چرخید». وقت رو به پایان بود و بچه‌ها درگیر ساخت کابین چرخ‌وفلکشان بودند، افتادن کابین‌ها و شوخی بر سر این که چه کسی حاضر است سوار چنین چرخ‌وفلکی شود؟! و تخیل و دنیای بچه‌ها: «این سوراخ‌ها رو ببین، این‌ها جای کابین‌هاست»، «چرخ‌وفلک ما آلاچیق داره! یه آلاچیق بزرگه که چرخ‌وفلک بهش وصله»، توضیح کارکرد چرخ‌وفلک‌هایی که نشان می‌دهد یک مفهوم چقدر می‌تواند در دنیای بچه‌ها معنی و صورت متفاوتی داشته باشد، دنیایی که تسهیلگرش بچه‌ها هستند حد و مرز و ناممکنی ندارد.
گروه‌های برتر هفته نخست این فصل پس از امتیازدهی هدایای خود را از خانم لیلا یوسفی دریافت کردند:
آزاد، مانی و مهدی – لِنا، اهورا و رسام – عرفان و آرین – ماندانا، اِلارا، شهریار و محمدامین
پی‌نوشت: همراه ما باشید! خبرهای تازه‌ای از سازه‌بازی و فصل چهارم مسابقه‌هایش در راه است. تابستان و فرصت سازه‌بازی را از دست ندهید «بازی را انتخاب کنید – هر روز». منتظرتان هستیم! دبستانی‌های عزیز و علاقه‌مندان سحرخیز سازه‌بازی، ثبت‌نام دوره‌های کاوشی تابستان خانه دانش امکان‌پذیراست.
در سال ۱۸۹۳، نخستین چرخ‌وفلک توسط «جورج واشینگتن گیل فریس جونیور» به‌عنوان اثری تماشایی برای ارائه به نمایشگاه بین‌المللی کلمبیا در شیکاگو، طراحی و ساخته شد. اگرچه سابق بر این چرخ‌وفلک‌های بسیار کوچکتر چوبی مشابهی وجود داشتند که قدمتشان احتمالاً به قرن شانزدهم میلادی برمی‌گردد.
برگرفته از ویکی‌پدیا
