جشن شب یلدای خانه دانش با حضور خانواده‌ها به همراه بچه‌ها، در ساعت 3 بعدازظهر روز دوشنبه چهارم دی‌ماه 1402 (چهارمین روز چله بزرگ) برگزار شد. به رسم دیرین یلدا، قصه‌گویی خانم ماندانا فرهادیان آغازگر این جشن بود که شور و هیجان شرکت‌کنندگان را دوچندان کرد، سپس ایشان با همراهی دکتر حمیدرضا خالصی‌فرد گفتگویی درباره پیشینه و سنت‌های یلدا با حاضران داشتند که تفأل به دیوان حافظ با مطلع
روضهٔ خُلدِ برین خلوتِ درویشان است مایهٔ مُحتشمی، خدمتِ درویشان است
پایان بخش آن بود. در بخش آخر، لوح یادبودی برای پاییز و یلدای خانه دانش به‌وسیله‌ی دکتر حمیدرضا خالصی‌فرد به شرکت‌کنندگان اهدا شد. در این رویداد شرکت‌کنندگان در توضیحاتی با پژوهش و دست‌ساخت‌های مبین‌رضا مدحت درباره‌ی اجسام افلاطونی و ارشمیدسی نیز آشنا شدند.
«یلدا» برگرفته از واژهٔ سریانی ܝܠܕܐ به‌معنای زایش است. ابوریحان بیرونی از این جشن با نام «میلاد اکبر» نام برده و منظور از آن را «میلاد خورشید» دانسته‌است. در آثارالباقیه بیرونی، از روز اول دی ماه، با عنوان «خور» نیز یاد شده‌است. در قانون مسعودی نسخهٔ موزه بریتانیا در لندن، «خُره روز» ثبت شده، اگرچه در برخی منابع دیگر «خرم روز» نامیده شده‌است. واژه «شب چله» یا «شب چله کلان» هم که در فرهنگ عامه مردم مترادف با شب یلدا بکار می‌رود از آن روست که چهل روز اول زمستان را «چله بزرگ» و بیست روز بعد از آن را «چله کوچک» نامیده‌اند و در قدیم گاهشمار باستانی در بین کشاورزان تقسیم‌بندی چهل داشته‌است. چلّه، دو موقعیت گاهشمار در طول یک سال خورشیدی با کارکردهای فرهنگ عامه، یکی در آغاز تابستان (تیرماه) و دیگری در آغاز زمستان (دی‌ماه)، هریک متشکل از دو بخش بزرگ (چهل روز) و کوچک (بیست روز) است. واژهٔ چلّه برگرفته از چهل و مخفف «چهله» و صرفاً نشان‌دهندهٔ گذشت یک دورهٔ زمانی معین (و نه الزاماً چهل روزه) است.
برگرفته از ویکی پدیا
